July 04, 2006

b a n g z d a a n a l e !

July 1, 2006 ahia, daak 04:16:01 pm geih ahi.

Ka phone apan +913874234260 ka dial a, bangtan hiam a ring apai nung in a hong ki pick-up hi.

"Hello," ahon chi hi.
"Hello, hiai Manipur Express office hya?" chiin ka dong hi.
"Hi, himah ei."
"Aw, kei Lunte, Delhi apan hi'ng a maw, ii... kua peen ale ka houpih khaak?"
"Editor ka hi."
"Aw, Pa Lian maw?"
"Hi."
"Ii, khatvei lam a na mail ah ka article gelh honkhaak hi'ng a..."
"Bangthu a?
"Singngat, Thangso Baite thu kha. 'Just Where is Thangso Anyway?' chih peen."
"Huaikhawng suahsuah a ngaisaam a!"

Geendiing tasam in ka khawlcheuh a.
"Ana mulou neid'uah aw? Suak, suak nailou..."
"Khatvei a suakta hilou mo?"
"Lamka ah ka lawmte ensak ing a, amau suak nailou chi unchin..."
"Ah, ka theikei!"

Phone naakpi'n a hon kikoihkhum a, huaiteng ahimai. Ka geensawm peentak ka geen naikei.

Khovel polam a om chihtheih phial diing a nelhsiah a om Zodawn a mite a zawng ua, a mawl ua, a genthei ua, kuamah amau panpihtu diing a neikei uh. Heutu, amau ngaihsak diingleeng a om ngeikei.

Kei ka hihleh bangmah ka hikei. Neih-le-lam, siamna-pilna, tanau-laina hileh suandiing bangmah ka neikei. Ahia, ka mite ka awlmoh a, ka hihtheih tawp a amau te panpih ka ut gige hi. Naupang chicklai himahleng khoveel mun tuamtuam ka na tuankha saam hi. Haksatna leeng tamkhop ka na mualsuah ta. Zodawn hinkhua ka thei a, Lamka hinkhua ka thei a, Phaipi hinkhua ka thei a, Kawlgam hinkhua ka thei a, Mizogam hinkhua ka thei a, Vaigam hinkhua ka thei. Singngat apan Tedim Road dung khe a pai in Behiang a gamgi kaan in Kawlgam ka na luutkha ngei a, Khuadam, Cikha, Tuimui, Seerbung, Haiciin tawn in Tuimaang lui leh Tuisaa lui te liau gaalkai in Lungleen kham en in Mizogam ka na tung ngeita. Vaikhotlang mual etlawm takmai thliirveel in, Kawlbem ka na siik a, Selam, Hiangmun, Teikhang, Miimbung, leh Ngopa ah ka na kivei ekh kha ngei hi. Huchiin, meileeng a tuang in vaigaam zaang zapi kaan in New Delhi phual ah bangtan hiam hun ka na zangta. Mun tuamtuam a mi tuamtuam te' hindaan, khotaang leh khozak zia ka buukkaak chiang in Zodawn a i mite hehpihhuai uh ahihdaan ka mukhe deuhdeuh hi.

Tuma in Singngat mite' gentheihna leh MLA Thangso Baite ('Thangsuah' chi a amin sim nupi bangzah hiam om!) in a nuaisiah daan pona lua in ka hihtheih khomkhom in "Just Where is Thangso Anyway*" ka na gelh nimnim a, news portal tuamtuam a khaakdi'n ka na pia hi. SSPPNet, Zogam.com, Lamka Post (June 20, 2006) leh Imphal Free Press (June 20-21, 2006) ah a tuang hi. Mite'n Zodawn dinmun hon theihpih uh deih mahmah ka hihman in i deihthoh mahmah uh, Manipur Express ah leeng ka na khaaktei hi. Ahia, tutan suahkhiat in a om naikei. Aziak bel ka thei ngeikei diing.

Tu in article thak khat ka gelhnawn hi. Singngat a MCA project tungtaang ahia, July 7, 1997 Kaatsiat Ni' champha phawkkiik thakna di'n hongtung diing July 7, 2006 in suahkhiat ka sawm hi. Miteng in a simkhaak vek uh ka deih mahmah hi. Lamka Post ah ka khaakta. Ka article masa Manipur Express a suah a omlou ahihman in a e-mail uh, lawmte apan ka theih (h.b.,
lianlangel@yahoo.co.in), pailou ahidiam, chih ka thei ut hi. 'Ziakbel, athak khaaknawn ut ka hihman in.

Hiaithu te dongchiang ut in office ka phone ta.

Huan, ngai in, hichi a honghi ta hi. Period.

Bangchi daan ahidiam, ka theisiam kei. Vaallua ka hi diam? Thil theichiang ut lua ka hi diam? A daan theilou ka hi diam? Ahihke'h awlmoh louh diing pi awlmoh kha?

Hiaithu ka gelh kawmkawm in, "Huaikhawng suahsuah a ngaisaam a!" chih ka bilkha ah a ging lailai a, ka lungsim mitkha in singtaang dawn a naupang, skul kaina diing neilou a, napgeep bimbem a 'kaangtalai' tuang bombom te khawng a honglang dundun a...

Ka theikei. Bangmah ka theisiam kei.

3 comments:

vaphualization said...

FEEDBACKS FROM ZOGAM.COM (as of July 06, 5:00 pm):

1. Manipur Express's Editor should have given Mr Samte a better and mature reply than the one he does.People are sufferring,how could they shut their eyes wide open??
~Aznig on Sunday, July 02 @ 01:19:16 EDT

2. I know ME Editor too well and not surprise his reaction about Lun's writing. May be it is lucrative to tell the mighty Thangso, " Sap, they ask me to publish an article about criticising you but I don't want to". And then the benevolent Thangso will open his heavenly windows to pour his bountifull blessings on Pu ME Editor.

The Editor may not be very old in age but now he is the deadwood of the society, a has-been, outdated who can't cater to the aspiration of society.

Thangkhanlal ngaihte, Haumuanlun Samte etc are the new blessings of Providance who will wake-up the slumber Zogam. "Pu Editor, you have your time. Shape up or you will be shiped-out by Time & Tide. Take time to introspect about your dream and your missionary zeal to serve the society when you first take up journalism. Don't remain now the parasite of the corrupt establishment."

~ Lengla on Tuesday, July 04 @ 00:44:03 EDT

3. Manipur Express Editor is not diplomatic enough.
~ Lengla on Sunday, July 02 @ 14:41:34 EDT

4. Minister te mitlian lau ahi kei dia..... i zomi pih mite hatsatna khual lou a, minister heh di khong lau mai mai ki hi di dan a hi.
~ Lengla on Monday, July 03 @ 16:51:02 EDT

5. . . . keizawng mibang a hau hileng . . itna hauhna sum leh pai . .. .
~ TheManWhoInterviewedgod on Monday, July 03 @ 02:44:49 EDT

6. manipur express khah sum dawng na maimai ahi a, hici dan te khong kha deal peih lou....its only for personal profit Chih A Ciang Khop Mai Mipite, bang ngaihdan na nei ua leh...........???????? Hicia NEws Express Kici a Hih leh a MipitE Haksatna Bangcia Suah Ngam Lou....a Suah Ngam kei Leh Ba Cia Awm sE...???????
~ Lengla on Monday, July 03 @ 04:02:09 EDT

7. English presste khong hangsandan i ngaihtuah chiah ei a te zo, khasia huai eive mo. Lunte, na lekha gelh ka muhmai inle, nalungsim natdandi ka theimai. Kenle na kasa petmah. I gam i it chiah a, a gelhkhe nagm omsunte lakah khat nahi. Lungke lo in hong pang hamham in aw. Na lehkhagelhte le kasim phakchiangte kana sim gige.

Bob Marley la, Bob Dylan la khong ngaihnat huai deudeud aka hia.
~ Lengla on Tuesday, July 04 @ 04:21:20 EDT

8. min hon suah sak ut kei leh a suah ut a tam mai chi mai oh ..
~ blisteringbarnacles on Tuesday, July 04 @ 16:47:37 EDT

9. Na na sep na loh chin hun a om ding.mahni leng ki enkol zoulou te na khak in bel bang tan a hon tun pih dia oi. Na na sep sem zom in.A pil ki sa lua te khak lou in,hon panpih ding mi itna nei te khak in.
~ Lengla on Wednesday, July 05 @ 02:09:16 EDT

10. ki hi sak na bauh2 e maw... phone ki koih khumm chih him2!!!?? aman le a news a suah di mi khat kiang a theichiang nuam in kan hen la, huai mi pan hi cih bauh2 leh nuam a sa tuan diam maw.....
~ Len

vaphualization said...

FEEDBACKS FROM SSPPNet (as of July 6, 5:00 pm):

1>
Dear Mr Samte,

We all are aware that the systems back home are corrupted to the core.You are one of the few who has the guts to speak out your mind..... I salute you! Carry on the good work!!

When I read your mail a song came to my mind:

"How many times must a man look up
Before he can see the sky?
How many ears must one man have
Before he can hear people cry?
Yes, 'n' how many deaths will it take till he knows
That too many people have died?
The answer, my friend, is blowin' in the wind,
The answer is blowin' in the wind."........Bob Dylan's Blowin In The Wind.

Regards,
Ginza Vualzong
Sun Jul 2, 2006 10:38 am

2>
Unaaupa Lunte Samte in 1st July 2006, 4:33:32pm in hon call-up a,
Editor(Manipur Express)puu a houpih khitphet ahih ngeei dia, a AW ka zaak lel ing leeng khase mahmah ahi chih a theihtheihmai hi. Kenle Naupang hiai bang a lungsim siangthou leh igam-inam, singtaang a i mipite khualtu khase mahmah a hon call peen, a dawn diing daan ka theikei hi. Kei leeng a Upa ka hi hetkei. Himahleh ke'n leeng, "Leitung a nna hoih seem di'a na kipatleh hichi khawng hon tuak toutou diing na hi a, lungkiakna in hon neihphah ke'nla, i mipite' a diing in hoihseem, kuhkal seem in awww..." ka chi teeisaam hi.

A khonung in ka ngaihtuah thak a, kei bang in tapa deihthoh huaitak
nei in, ka tapa pa'n ka omna gam a U' lian ( etsakna: MLA, Minister
adg. adg. ) khat in, teelching a a omna leh a mipi gilkialte' adi'a
seem zoulou deuh asak daan ka kiang ah hon geen taleh, kei', apa'n bang ka chi dawn di'a? Ka tapa in hoihtak a asuut vengveng hileh leeng, "Bawi, daai maimai in... Baang in le bil nei ahi..." ka chimai diing in ka kigingta!! Ahihleh huai ka tapa in kei' kiang a ahon geen kia in hunsakkei heenla, "Pa, keilah naupang ka hi a, ka AW mite'n a zaphakei diing ua, nang, 'AW' nei deuh in hiaithu hon taangkou pih vee maw..." hon chimai zeenleh, bang ka chi dia?? Ka tapa deihtak nana na chu, a muuk ka humsakpah maithei. Ahihkeileh, "Tua bang thuu
na geen nawn ngeeingeeileh..." chi in WARNING ka pe maithei.

Bangteng hileh Upate'n "NAAUPANG' THUU LEH HAAUSA' THUU SEELLOUH" ana
chi ua, seellouh taktak diing mah ade aw ka chihna chiang bang a
omthak sim hi. Aziak bel, ipuu-ipaa ua THUGOUSIAH i neihte uh diklou chih vaang mahmah ahih ziak in.

Banah, i Laaisiangthou inle, "HUCHIHLAAI IN, JESU'N A HOUPIH A, pA AW, LEITUNG LEH VAAN TOUPA, NANG', MI PIL LEH MI BENGVAAKTE KIANG AH HIAITHU NA IIM A, NAAUNGEEKTE' KIANG A NA THAN ZIAK IN KA HON PHAT HI.
AHI, PA, TUABANG HIHTUH, NANG NGAIH IN HOIH AHI. (Mathai 11:25&26).

Ahihleh, a liante' ngaihdaan teng Toupa' theihsak hilou maithei
chihna ahi diam? I naupangte nuamsa a kikou maimai i sak laai in, ngaihsak le'ng, Toupa'n i gam - i nam hondamtu diing a 'Jona' bang a asawl ahimai diam??? Toupa'n lah Naaupang neeute a iit ngaal a...
"JESU'N NAUPANG NEEUTE IIT A, NAUPANG LIAN ZONG, NAAUPANG NEEU ZONG, JESU'N...."

Bangteng hileh, keileeng naupangchik ka hih bang in, gamla leeng mulou ka hi maithei. Mitchiim khin a, gamla mudawm deuhte' adi'a thu haihuaipi gelhkha leeng ka hi maithei. Bangteng hileh, naupang mawl
miilmeel in lungsim siangtak leh dik sa mahmah a, ka lungsim bangbang ka hon gelh khiak ahi a, a DIK HETLOU ka gelh khaakleh..."NGAIHDAM".

by Jonathan Naulak (Thelnah)
Sun Jul 2, 2006 9:43 pm

3>
Lawmte - Lun leh Thelnah, adiakin - chiphot maile,

Lun thil tuah peen, mi chitak, hangsan, thudik gum leh
nam/gam leh i mii/isaa iit taktak te'n i tuah di mah
ahi. ME editor pa - ka theih khelh kei leh, GU a
Journalist zouin, ME ahon apat tung in -
'Investigative Journalism' - a hon hih a, Manipur,
adiak in i District ua Deptt. tuamtuam te a
'irregularities' a hon 'exposed' ziah ziah hi.

Ka na ngaisang mahmah a, huai hun lai in... chile..a
nung deuh le ahikha diam a - India a 'journalist'
hangsan leh thutak, kihtaak neilou a gelh khe ngam a
kana theih leh simkhak sek - Pritish Nandy, M.J. Akbar
etc. te khong tawh bang kana tehkhin hial hi.

USA, 1972 a thiltung, 'Watergate' chi a i theih mai
thu uah - Bob Woodward leh Carl Bernstein,
Journalists, (The Washington Post)te hahpan, kuhkalna
leh thutak theihnawp leh, a gam miite theih dia
puangzaak tu hih leh a gen/gelh/suahkhetu dinmun a
ding ahi uh chih kithei a, a dinmun uh leh sepna uh
tawh kisai a ginawmtak a nna a sep jiakun Pres. Nixon
ki 'resign' lawh hial ahi chih thei ni.

Sutzawpna in, ME Editor pa ahihleh.. huai hun lai a,
kana muh dan in, a 'daily news'..'issue' tamlou nung
in, i 'system' paidan uh hon thei pah a bang a.. hong
ki 'adapt' ngaal hi. Khatvei, Guwahati Airport a ka
muh khak vuat in..'smart' in gawng ziitzeet a...ME
Editor a hong hihnung kum bangzah inchu_- a kua
theihpih, poimoh leh thulak hetlouh himahleng - CKL
kichisek kha koi a omta ale??? bang kachi nuam mawk
hi.

I gam pai/kipuak/hawmdan leh nasep dan 'Journalist'
ten a theih kei uleh..ei a mi naraan ten i va thei
teei di chih chu..KAHASE..himai hi in. Ahihjiakin, ME
Editor Pu inchu, 'You got to know which side of your
bread is buttered' ;-)...chih kha ana man pah daan
abang hi.

Ahi a, va mawhsak luat di le hikhol lou chi ua :-)..
a theih a i theih thoh ding daan uh hizaw in..a gum
nuam leh a pahtawi nuam bang i om leh le thil sia
hihetlou in, ME bang eite a dia, Lamka apan i 'news'
suan peen khat ahih chianga. :-) i hasawt a, i pahtaak
di mah uh le hikha ding hi.

Pritish Nandy bangle, a Vaai khuak hai lou ahihmanin,
Bollywood leh Media ah hong luut a, 'mainstream movie'
te bang bawl in 'award'(s) te bang dong sek abang hi.
M.J.Akbar bangle 'politician' khong hong hi thep thup
kialou - a pawl zawp a 'spokesman' khong hilou
hia..?:-D

Hilele, i theihdi ua poimoh chu....Bob Woodward leh
Carl Bernstein te bel..tuni tan in 'Journalist' hilai
un, lehkhabu hoih taktak, lungluut huai leh simnop
mahmah te bang gelh un leh a 'journalist/media
community' sung leh America miite kia lou, khovel
pumpi pahtaak leh ngaihsan leh ettontak hihna na lawh
lailai uh ahi...

..that is..at least I, myself, too, put them in high
esteem and regards!

But..not the ME Editors and his likes!!!

'Principles' thu sim leh kei mimal ngaihdan hilel e.


Lealyan Thawmte
Mon Jul 3, 2006 1:04 am

4>
Hiaitoh kisai, lawm Lunte gente leh a khasiatna
theisiam kawm in, hiai dan in enle apuak zangdeuh din
ka gingta.

Thil pawna leh fair tak leh 'without prejudice' a
igelh hina pi in,issue taktak ihonkhoih chiang in mi
vasukkhak neiteitei hi. Huaite ana heh uleh-well,
there is nothing we can do about it. Amautung a vaheh
nawnsawn theihle ahi tuankei, amau attack a hon ngai
maimah uh ahih ziak in. Amau chiah genlouh in le,
midang ten le hon na pompihlou a omtham di ua, they
are all entitled to their opinion. And they have every
right to say it in our face.

What matters is for you to be sure that your
conccience is clear, you have no ulterior motives and
you really believe you are doing so in public
interest. Kei paidan chu, huai ahih nakleh, whatever
people say, just do what you have to do-and to hell
with the consequences!!

Kei bang in le mimal tak ahon iplah haulaw thou keive.
Huaiziak in, Lun, hiaite tuaktou lawtel laidi.
Nathilgelh mi'n asim ua, effect anei zek chi'n la
lechin ahoihzaw ding. Manipur Express in a suah nopkei
leh, they have every right not to publish it. Others
publish it anyway, they cannot stop that, and if your
writing is good, sooner or later, the Express will
learn their lesson. Kitheihsiam tuah sawnsawn ngai hi.

Na kihouna uh non suahkhia a, navak huai. I hope they
will also read it. Gelh zel laini. Pumzathang thugen:
'"Naupang pang pauthei" chih mahmah zakdah huai hiveh
aw' chih dik kasa. Tuchiang khangthak te ikhanglou ta
ua, it's upto us to keep at it and not give up. Soon,
there will be a new dawn....

by Thangkhanlal Ngaihte
Mon Jul 3, 2006 11:41 am

5>
Amahle zaw athilhih pahtak kawma kana houpih khak chu hia, himahleh, personal luadan in gelh keile. Huchin, Development lam igama ahoih louhdan lam highlight zawtheile chu hoihdi hia maw !!! Min khong hial ahong kilat luatchia, hoih kasa keihi. MLA/MDC hiam in nasemlou isakle tulai khovela minhial gelh keiin, DEVELOPMENT nasemdi ilaka awmlou chilam in genlengle theisiam huai mah ding chu hia.Naupanglai nahih uhtawh na awlmawhua kipah huai, himahle, tulai khovela, gelhdan leh amutdan key deuh siamleng miteng in igam haksatna atheih uh ahimanin, theisiam law ding uh chi hia maw keima mimal ngaihdan in thu leh laa igelh chiang !!!

Zauva Ngaihte
Mon Jul 3, 2006 11:53 am

6>
"Na lutung zawn a vasa hongleen diing na daal theikei a, himahleh, na lu (sam lak) a bu hongsep diing bel na daal thei hi." - Thupil.

Lawmte,

Sanggampa Lun Samte awlmawhna leh chihtakna phattham ching sa ing. I gam i nam niamkiakdan leh mahni-angmasialna aliat tialtial dan ngaihsut in, lawmpa TKL Ngaihte, lawmpa Lun Samte, lawmpa Siam Thomte, etc. te bel "...against the tide" chih dandeuh hiphot na hi uh. Ahia I zou diing ka ging hi, Kumpipa thahatna dou lehang!

Issue-based a thil khat i sual chia'n, huai (particular) issue pen issue tampi laka khat ahi chih i theih ngitnget kuul hi, chi'n ngaihsun ing.

Thangso Baite MLA hiam, Manipur Express editor-pa tungtanga lunghihlouhna, 'hichi zaw deuh leh' chih i neihlai in, a spirit leh message pen tua kuam laka khawl mai (thei) hilou ahi, va personalize diing zong hilou ahi, chih theihtuak hi. Eh! hiai particular topic/ issue a amah tawh ngaihdan kituak lou ka zenhouh ve vuale...chi chauh kawma, i maban a sep diing, gelh diing omte gelh touh miau zel pen Zogam/ Zomi giabang zuunna paidan diing hidi'n uphuai bilbel hi.

Tua chilou a, lam pailai, lampi a i totkhak / tuah khak - mi khat tawh ngaihdan kikalh khak hun hiam, ngaihdan damtui bang aluankhawm theihlouh hun a, tua mipa pen ngaihsun chur mai, haw zaw-mah lai, i hihleh, lamzang theilou diing; sep senglouh gelh senglouh i neihte gelh zomna a Toupa thupha ngahlou kha diing i hi. Itna in sakmel lawm in musak, Itna mit a hon-en gige Tung Pasian in ithuailoute ithuai in honmu. Halleluijah!

Tuni a i kituahpih lianlouh mipa zong maban lam zingni-thaini a i kituahpih luat diing, i mimal hiam, i innkuan hiam, i minam aa dia mi phatuam lua khat zong hithei lua ahihman in, Unaute aw, kidophuai hi. Ngaihdamna hauh tuak lua hi. I minam sungah, omse mahmah ngei, tuni a nam-le-gam leh Pasian aa dia kizang manpha kuahiam a om ngei diing. Tuni a hithei mawhlouh, tunung chia 'zero' manphatna nei diing leng i om thei lai.

Minam melma i chi hiam, alehpan (betrayal) hial bel kivaang mahmah kha diing hi. Kum kikim louh ziak bang, khawsakna environment leh theihna kibatlouh ziak bangin, etdan kibatlouh ziak bang in nam-le-gam it chiat, pang chiat zong kituahlouh hun omthei mah hi. Tua bang hun chia'n, ngaihdan kibatlouhna om pen in eite khat leh khat melma-a hon bawltu hipahlou ahi, chih thei in, i gensa mah, kidawm seemseem ni-hang. LST a i muh, theihna in mi a kisathei saka, itna in bel mi a bawlhoih nak hi, chih bang ngaihsut thakthak tuak ahi.

Liang diing a liangse, Zuang diing a zuangse ZOGAM aa dia gen thei, gelh thei leh seem thei tampi ki-omlai a, liangvai Zomite noptuamna dia 'gelh thei' bang, editor a pang thei bang kitam nailou ahive. Tua bangte, i panna zel ua, hahkat seem diing, ei leh ei kaal khawng kiholh buai khollouh diing; nang na mun ah, kei ka mun ah chih a ngaihna mun bang zong om thei ahi chi'n nga ni.

Kum 1995 tan khawng in, Lamka paw-lam apan mi poimawh kuahiam hongzin om, Lamka a editor-te tawh Press conference neih dek chia, ana fel/ madawk/ poimawh biik khat om a, tua bel Manipur Express editor-pu ahi (tu'n ahilai diam ah!). Bungmual khua Manipur Express hawmtu (hawker) a ka panlai in, Phailian Village a Manipur Express latute sang in Bungmual khua a latu (subscribers) a tawmzaw hithet a, lamdang ka sa sim. Central Govt apan advertisement (DAVP Advertisement) ngah zeuhzeuh thei, Manipur ah Manipur Express lou ompilou a bang. Investigative hiam, banglamhiam ah na zekai sim bangmahleh, Lamka i vangkhawpi hi... chithei minamte aa di'n Manipur Express & management pen dawphuai/ zahtakhuai mawhlou hi. Lamka east to west, north to south a tribes tuamtuam om phingphengte'n "kineitu saktaka" ana subscribe ua, ana sim ua, ei context a national integration pianna dia Manipur Express contribution om sam pen, tuchia'n Lamka Post, Tongluang, Ruth Messenger, Hehpihna Aw, etc te'n hon thuaptou bang in ngaihsut theih hi. Mimal khenkhat & paper/ magazine dangte'n minam zuunna a pan i laak lai in, awlmawhna leh l thuaptouhdante ah pilvang ni, ei-le-ei kikainiam khat hikei ni maw: LAMKA i vang khawpi hi, tua zong i taan kha diai de...!

Unau Gangte-te'n, "Vangam le, thoukaang leh Paite-te a om diing uh leh zaw nuam tuanke'n teh" a chi uh, a chi ua, kiveelhuaipi tuh ahi. Toupa thupha!

Itna leh awlmawhna tawh,

Upa N Chinsum
Union Public Service Commission,
Dholpur House, Shahjahan Road,
New Delhi.
05.07.2006.

7>
Dear Haumuanlun,

Quote:
Bangchi daan ahidiam, ka theisiam kei. Vaallua ka hi diam? Thil theichiang ut lua ka hi diam? A daan theilou ka hi diam? Ahihke'h awlmoh louh diing pi awlmoh kha?
Unquote.

Na thil awlmohna leh hangsanna pahtakhuai lawtel ahi, lungke rengreng ken. Thil theihchiang utna hi hoihna ahi zaw. Thil awlmoh huai non gelh khia a, na hih hoih lua. Mi tamtak in tutmun a awlmoh napi in a gensuah/gelhsuah ngam kei uh hi.

Manipur in khantouhna lam ma a sawn kei a, Singngat lam a uang diak hi. Non thugelh apat ka gintak sanga nungtolh zaw ahihlam ka theikhia hi.

Carry on the good work.

Sanga Guite
Mon Jul 3, 2006 3:54 am

vaphualization said...

UPDATE from SSPPNet (as of July 10, 2006, 6:30 pm)
8>
lun,


Bangmah kisuan lah nang om in ka thei het kei hi. A thudan et in Lamka lak khawng ah leng personal taktak a thu ki suah i news paper te ah ana om zeuh zeuh ta hi. Singtang lam te kikou na pen lamka zang a om te a ding in thil haihuai ana hi sek him ahi gige hi. huan ah, tupmong leng hi khawl lou a awlmoh ziak bang a thil personal tak in hong paithei mah ahi hi.
Gen lailai le, ka thu zak khat: thangso baite singngat ah MLA a hong ki candidate a a hong ching mah ngei hi. himah leh, a chin in hichi bang in kampau hong nei ngal hi,"Singngat ka pha kei ding". (Singngat MLA hina pi a singngat pha lou di chih mok....!!!!???) Singngat a MLA a ching a huchi bang a kam pau nei thei ahileh, personal tak a gelh leeng poi ka sak louh man in, ka kiang a huai thu na gelh di a na hong dot lai in "poikei" hon chih mah kahi hi. Khat vei lamphel ah ka va hoh kha a, Thangso tenna inn kiang chet ah ka va tung kha hi. imphal lam ten ahih leh chiamnuih thutak in na MLA pa uh le singngat khat vei le pha nai lou chi uh hilou maw, a hong chi uhi. kei ka hih leh inn lam a leng om tam lou ka hih man in ka thei kha khawl kei hi. hichi bang nilnial khawng ahih na ah, ken leng chu ka gen khat lou hang in ka pona sim tinten hi.
Mihing ngaihdan kibang kim louh ahih lam thei khawm khawm in ( ki bang kim hileh anop zaw diam, a hak zaw daim zaw thei khang!) , ei ngahdan leng midang khat ngaihdan ana hi khawllou thei ahih lam phok thakthak ni. himah leh i thu geih te ah amoh i puak ngam di nak a leh ken zaw a ut-ut in a ut tengteng uh gelh le uh leng poikasa het kei hi. "Thudik gen/gelh te mah hong val zeel ding ua, himah;eh thudik in bek khat vei thei vual a hong zou ngeingei ding hi". Maban a na thil sawm te ah ki tha zoi sak ken la a ma a sang a hoih zaw in hong hah pan zaw sem in aw...

minlian guite

Wed Jul 5, 2006 7:41 pm


9>

Hiai tungtang a ngaihdan kumte,
Heutupa Haumuanlun hi amah in a gen ngei tak bangin, aneu apan Politician hih ana dream ahi a, huchibang kitam nailou hial din le ka gingta a,support taak kasa mahmah hi.Ei lawi himhim, a gen thei a pil kisa deuh ten'ki kham bawl'i ching ua,bang tan mah leng pai nailou pi'n.'khawl dih' chi'n i tal bang uh i sawn ngeungau nuam uhi.Zan a North Korea te thil hih tan khong tung ding bang hileng bel,khawl phot zual ni chih na hun leng om khanchin,ei loi chiang ah bel huchipi a va pai khelh chih ompi din ka ging ta kei,ei lak mah kigen ihih ziak in.
Huaiban ah, i thugelh hiam i thugen hiam mi khat bek in ana puaknat leh a 'gah' muhna omsun ahi a,kuamah puaknat louh thu gengen leh gelh gelh ihih lebel,i thaman omlou suak ding hi.Thudik i gen a ana thuaklah hiam, ana zadah hiam a om leh,huaipa problem ahi zaw hi.A gentu hiam a gelhtu problem hilou hi.Thudik kuamah in kheng thei lou-kilang hia,kiselgu hia chih pen thutuam.Thugelh khat in 'If you tell the truth,you don't have to remember anything' ana chi a,pau tuam tuam hiam mituamtuam hiam in gen mah leh,thudik chu a kibang veve hi.
Huaiziakin, Lun kiang'Go ahead, we are with you' ka chi nuam hi.
L.T.Ngaihte

Thu Jul 6, 2006 11:12 am


10>

Ka ngaihdan...

Awlmohna leh veinate; I gam khangtou henla’n, tua di’n akua-akua (Abiik in, mipi’ palait’n) awlmoh chiat le uh, chih I deihna, lunggulh tuntunna ziak in I puaknat leh puakgikte in ei ah gikna (weight) a neih letluat chiangin I khut a pen tawi in laigelh diingin ikisa ahi zaw hi. Kuahiam huat leh muhdah ziak ahi kei a, mite theih diing leh phatuamna a neih khakleh chi a gelh ihizaw hi. Ahia, tua I vei tinten te I gelh sawm chiangin kuahiam min lohkhak louh theihlouh ahi. Huaiziakin, mimal ngaihdan gelh ihizawk ziakin, News saite’n leng a gelh zeel uh hoih diing in ka ngaihtuah hi. Milian leh lalte mitmei leh maipha etna a letluat aleh bel I gam zuunmawh in a om nilouh dia, kiakniamna’ kokhuk a itolhlut zok diing uhi.
Gentehna khat: July kha bul tuung in Lamka akipan I local News khenkhat in, “Singngat – Lamka kal (Teddim Rd.) lampi mata akipan Lamzang kikal Khuga Dam tui khangin a tup taak ziakin, gari in zui thei nawnlou in diversion kibawl a zuita uh…. EE/AE (PWD) in hahtaka pan alak ziakin zuihtheih ahita a, lampi leng hoih mahmah ta…” chihthu hong tuangsak uhi. Hiai news item supply tu bel hiai nna a mohpuakna lian neite ahi ngei diing. Adiktak toh akigamla mahmah mai, lampi tua kigen banga puahphat ahi kei hi. Hiai thugelhte’n amun mahmah a mu hile uh agelh ngam uh aginhuai kei. Tuanung (July 5) in IFCD Minister Phungzathang Tonsing in etkhiakna va nei a, alungtung mahmah lou ahihdan Local News te a tuang hi. Aman, lamlian kibawlte lungtun huai asaklouh thu, hichi banga sep ahihzeel leh work order te cancel sak diing ahihdan, hoihtak a bawl a July khasung a azoh ngeingei diing ahihdan gen hi.
Hiaite khawng I ngaihtuah chiangin “Aw ana I gam simthu, Toupa meel loubang atul zouta..” (TPKT) chih ngoihngoih dia hoih ahi. A tomlam a gen in, Zodawn nelhsiahna eilak ah leng a uang! Huaiziakin, I AW in local news a mun tangzoulou ahihleh bang I gen ta dia? Alungkham huai lam bel ahi. Hiai bangte I tuahtouh zeel diing hi ei… Lun, theihsiam sawm ni. Ahihhangin, nna hoih sep pen tawpsan tuan kei ni. Thudik gente vaal bang mahleh, khattang ahikei uhi. “When Money speaks thruth silent”

Siampu Thomte
Fri Jul 7, 2006 1:32 pm


11>
Dear Lun,

...kei ngaihdan tamlou kahon behlap zek aw.
Thil khat ihih a, tuapen in kuahiam sukha a, bangzah hiam te a dia geen
ding hi a, houlim na bang ahih leh, tua ihih thil khat peen lawhsamlou hi in
ka thei. Bangmah tan tunglou a muih maimah lou chihna eivoi !
Huan ah, pasal khat, zomi hilai bang nang thumkhah dan a thumkhah
luat ken hoih sa hetlou ! Pasal bang chu sapte'n "tough" achih dan ua om
ding hoih kasa. I thumkhah hang a bang phattuamna om ahia ? Ki ngaihsiat
nading aom zenzen kei - hiai dan nahih utte Zogam leh Nam iit vaang in hon
hih zomtou gige aw, nanung zek a hon support ding in kaki man.
Thil dik koipeuh ah adik gige. Thil diklou ahihtu mi zahtaakhuai ahih ziak
hiam in thildik ahi thei tuankei chih kha tampi te'n i theih thak uh ngai abang
kasa ithu gelh tawh kisai a thu kigelh te kasim leh ! Fair deal paipih in nei
inla, mi khenkhat dan in hero worshipper hong hi hetken aw ! Dawilok mi
asih taktak ma a tam veipi si ahi.
Na "Pa Lian" kha nang ah na sangkoih sim sang a ana niam zotham eive
chih kamu hi. Khentuam nei tak society a omta ihih dan uh achiang hi.
Vaigam a caste system dan tunung in i khotang uah ahong ompah mai thei !
Tutan in dowry system kha awlawl in izui khin ta uh chih na thei hia !? Ka
Pa, ka sangkoih a ka ngaihsang mahmah bang in nang tuah bang te ka neulai
pek a tuak ta ahih dan ka ngaihtuah khia hi. Nang bang a Zogam leh Nam
it ahi a, hoihlou asak bang, hoih asak bang Article saulou lou bang gelh in
ME a suahding bang in ape sek a, tua na Pa Lian in kha asuah khol kei hial
sek hi. Ka Pa bang in a Office a vaki nakpih ngam hi thethup eive !
"H.Jelshyam hong a Nehru Marg a Inn pha zual in Imphal a kiik nawn" ahih kei
leh "PL Thanga hong a, Hmuia Veeng a anaute veh in kiik nawn" ahih kei leh
tunget deuh te"suty hongpai" chih khawng news item poimawh tak ahih na ah
changkang lolou lai kihi ahi chih phawk mai in. Eilak bang a mi khenkhat Bill
Gates bang in hausa in, Ronaldinho bang in minthang lele News item kikha
ngeilou ding pawl kiom ahi chih ngaihtuah in. Huchi ahih lailai in, kei mimal
ngaihdan in buaina ding khat leng aom kei. I can live without... chih theih ding
ahi. I Gam ua ki deidan na lian lotel petmah ta ahi ve mawk a !
Kuahiam gelh dan a ME eilak a ding a front runner ahih na kuapeuh in itheih
ahi. Ahih hang in tua ziak in tua Paper Editor hiam in suah ut leh utlouh ama
maban khualziak hiam lel in a khentuam tuan thei kasa kei ! A thu ama gelh
hilou, ahih hang a mi tamzaw simtheih lamet na a midang in gelh a ataklat ut
bang ziak a suah utlou thei ahia ? Newspapers saite'n hiai bang a thu nei ana
hi uh ahi maw ? Impartiality, justice, etc. te bang hiai bang medium tawh kisai
te paipih hi deuh lou amaw kachi hi.
Are yaar, Lun, forget all those. Move on. I selkhiak ma a hon suk muih sawm
ikim ikiang a omthei ahih dan mangngilh louh ding ahi.


Tough huntawk kisa,
Lian Ngaihte
Fri Jul 7, 2006 12:27 pm